Deutsches Märchen

Der Räuber und die Haustiere

Es isch emaal en Mülichnächt gsi. Er hät sim Meischter vili Jahr treu und flyssig dienet gha. Deby isch er alt worde und hät di schwär Arbet, wos inere Müli git, nüme chöne leischte.
So hät er amene Morge zum Müller gseit: «Ich cha nüme lenger für dich schaffe, ich bi z schwach. Drum laa mi furt gaa und gimmer min Loo.»
Do seit de Müller: «Jetz isch nüd d Jahreszyt, wo d Chnächt uf Wanderschaft sind. Minetwäge chasch scho gaa wännt wotsch, aber Loo chunsch nöd über.»
Der alt Chnächt hät lieber ohni Loo wele gaa, weder no lenger i der Müli ase chrampfen und hät em Meischter adie gseit. Eb er zum Huus uus isch, hät er de Tier, won er amigs gfüetteret hät, na wele Adie säge. Zerscht hät er vom Ross Abschiid gnaa. Do seit das zuenem: «Wo wotsch dänn hii?» «Äch, ich mues eifach furt, ich haltes daa nüme lenger uus.» Aber s Ross isch em naa gloffe.
Er isch zum Ochs gange und hät en namaal gchraulet: „Bhüet di Gott, Alte, hät er zuenem gseit. «Wo wotsch dänn hii», fröget au dä. «Äch ich mues furt, ich chas daa nüme lenger uushalte», seit erund isch truurig wyters zum em Hund go Adie säge. Aber der Ochs isch em naa gloffe, wie s Ross.
Und de Hund und d Chatz und de Güggel und d Gans händs preziis au ase gmacht.
Wo de Mülichnächt gsee hät, dass di treue Tier händ wele mit em cho, hät er ne früntli zuegredt: «Cheered um und bliibed dihei, ich ha jetz sälber nüt me und cha nüme für eu sorge. Aber Tier händ en nöd wele elei laa und sind frööli hinderem driizoge
Nach e  paar Tage sinds inen grosse Wald cho. S Ross und der Ochs händ da guets Gras gfunde. Au für d Gans und de Güggel häts da gnueg Futter gha. Aber de Mülichnächt hät Hunger gha. Au de Hund und d Chatz händ Hunger gha, gmurret und gchnurret händs aber wäge däm nöd.
Äntli, ganz tüüf im Wald sinds ufs Maal vor eme grosse, schöne Huus gstande, aber es isch fescht bschlosse gsi. Nu de Stall isch offe gsi und läär. Vom Stall uus händs dänn aber chöne durs Tänn is Wohnhuus übere.
Will gaar niemmert im Huus gsi isch, hät de Chnächt gfunde, er bliibi mit sine Tier da. Jedem hät er en Platz zum Schlaafe zeiget. S Ross hät er vorne in Stall gstellt, der Ochs uf di ander Siite. De Güggel hät sin Platz uf em Tach überchoo, de Hund uf em Mischt, d Chatz uf em Holzherd und d Gans hinder em Stubenofe. Druf hät er allne Fuetter praacht, im Huus häts für ali gnueg ume gha. Er sälber hät au gässe und trunke  und isch dänn i das guet Bett gläge won i der Chammer perad gsi isch.
I der tunkle Nacht hät er fescht gschlaafe. Do isch aber en Röiber cho, das Walduus  isch nämmli siis! Chuum isch er im Hoof, chunt de Hund uf en loos und bället en wüettig aa. Dänn rueft de Güggel vom Tach obenabe: «Güggeriggüü!» Em Röiber isch es Angscht und bang worde. er hät ebe im ganze Läbe no nie Huustier gsee wo mit de Mäntsche zäme läbed, blos di wilde Tier vom Wald kännt er. Vor luuter Schreck vor däne wilde Tier da, isch er drumm schleunigscht in Stall grännt. Aber da hät s Ross hine uus gschlage und en id Syte troffe. Ganz trümmlig hät er chuum möge z hinderscht inStall flie, aber det isch der Ochs und wott en uf d Hörner nää. En nöie Schreck! De Röiber isch so gschnäll er hät chöne durs Tänn id Chuchi! Det wott er e Laterne aazünde zum luege, was au loos sig. Er taschtet uf em Holzherd ume zum Zündhölzli sueche. Do gumpet em d Chatz uf d Hand und chräblet en ase, das er Hals über Chopf devo rännt id Stube zum sich hinderem Ofe verstecke. Aber do verwachet det d Gans.
Si schnatteret und schlaat mit de Flügel, es wirt em Röiber himmelangscht. Er flüchtet id Chammer ue. Det liit de Mülichnächt im Bett und schnarchlet so luut wien es Spinnrad schnurret. Do meint de Röiber, di ganz Chammer seig voll frönd Lüüt!
Es packt en e Hölleangscht, das chönd er glaube. Hantli isch er zum Huus uus in Wald use grännt und erscht wider staa blibe, won er det sini Röiberkamerade gfunde hät.
Dene hät er verzellt: «Ich weiss nöd, was in öisem Huus gange isch. Es wonnt e ganz e frönds Volch drin. Woni in Hof cho bin gumpet mi en groosse, wilde Maa aa und dä hät ase gfürchig gschumpfen und mi aabrüelet, das i Angscht übercho ha, er bring mi um. En andere hät en vom Tach obenabe no uufgstachlet und grüeft: «Gib em au für mii! Gib em au für mii!» Ich ha nöd wele, bis na mee chömed, s hät mer an eim scho glanget. Drum bini in Stall grännt. Aber det hät mer en Schuemacher syn Leischte ase fescht ad Syte ane grüert, dass mer jetz na weh tuet. Und woni wiiterhinderen in Stall cho bi, isch det eine gsi, wo Gable macht. Dä hät mi mit  ere sone Gable wele uufspiesse. Dänn bini id Chuchi, aber det hät eini Chröiel gmacht und mer sonen Chröiel ad Hand anegrüert. Jetz hani mi wele hinderem Stubenofe verstecke. Aber det hät mi eine wo Schuufle macht, mit ere Schuufle ghaue.
Drum bini hantli id Chammer ue. Det sind aber ase vill Anderi gsi, wo all luut gschnarchlet händ, ich  ha müesse froh si, läbig use z cho, eb die na verwached!
Das alles händ d Röiber vernaa und sind und sind drab ase verschrocke, dass es käne me zrugg is Huus gluschtet hät. «Sicher isch di ganz Gäget wäg dämm frömde Volch jetz uusicher», händs gfunde und sind no i der gliiche Nacht wyt furt in es anders Land. Und sind nie me umechoo.
Jetz hät de Mülichnächt mit sine Tieren i Rue und Fride im Huus gläbt. Er hät sich nüme müesse plaagen i sine alte Tage. Im schöne Garte näbet em Huus isch all Jahr gnueg Gmüess und Obscht und anders Zässe gwachse, mee weder das er und sini Tier händ möge ässe.

Aus Sutermeister 1873 Nr. 29. Quelle: E. Meier. Deutsche Volksmärchen aus Schwaben. Nr. 3 mit Nachweis: «mündlich von einem Handwerker, der dies Märchen in Zürich gehört hat.» Buch: Die Schweiz in ihren Märchen und Sennengeschichten. (Diederichsverlag)
Parabla 2016-01